Faruk Nafiz Çamlıbel

Faruk Nafiz Çamlıbel, 18 Mayıs 1898’de İstanbul’da doğdu. 8 Kasım 1973’te Akdeniz’de seyreden Samsun gemisinde yaşamını yitirdi. Türk şiirinde “hecenin 5 şairi” diye bilinen şairlerden biri. Yenilikçi edebiyatımızın geçiş döneminde dili, tekniği ve romantik İstanbul’lu kişiliğiyle de olsa, Anadolu gerçeğine açıldı. Türkçenin gelişmesine büyük katkı sağladı. Milli edebiyat akımına verdiği güçle kendisinden sonra gelen kuşaktaki biçok şairi etkiledi. Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Haşim şiirinin yanında üçüncü bir kümenin oluşmasına neden oldu.

İstanbul Darülfünun’u Tıp Fakültesi’ndeki eğitimini yarım bıraktı. Kayseri, İstanbul ve Ankara’da liselerde ve öğretmen okullarında edebiyat dersleri verdi.

1946-1960 arasında Demokrat Parti’den İstanbul’dan milletvekili seçildi. 27 Mayıs 1960’tan sonra bir süre Yassıada’da tutuklu kaldı. Biraz Cenap Şahabettin‘den, büyük ölçüde de Yahya Kemal Beyatlı‘dan etkilenerek ilk şiirlerini aruz vezniyle yazdı. Sonra hece veznine döndü.

Anadolu insanının duygularını işleyerek Milli edebiyat akımının yurtçu duyarlılığını zengileştirdi. Erkek bencilliğini yücelten aşk şiirleri de yazdı. Anayurt adlı dergiyi 8 sayı çıkardı. “Çamdeviren”, “Deli Ozan” gibi takma isimlerle mizah şiirleri yazdı. Fıkra, manzum oyun, roman türünde eserleri de var.

Faruk Nafiz Çamlıbel’in Eserleri:

FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL BİBLİYOGRAFYASI

Şiir:

• 1. Şarkın Sultanları, Orbaniye Matbaası, İstanbul 1918, 38+2 s.
• 2. Gönülden Gönüle, Hukuk Matbaası, İstanbul 1919, 39 s.
• 3. Dinle Neyden, Kitapbane-i Sudî, İstanbul 1926, 110 s.
• 4. Çoban Çeşmesi, Yeni Şark Kütüphanesi, Marifet Matbaası, İstanbul 1926, 110 s.
• 5. Suda Halkalar, Sanayi-i Nefise Matbaası, İstanbul 1928, 158 s.
• 6. Bir Ömür Böyle Geçti (Seçme Şiirler), Suhulet Matbaası, Semih Lütfi Ki-tabevi, İstanbul 1932, 304 s.
• 7. Elimle Seçtiklerim (Seçme Şiirler), Yeni Şark Kütüphanesi, İstanbul 1934, 112 s.
• 8. Boğaziçi Şarkısı, (Sadettin Kaynak ile), İstanbul 1936, 4 s.
• 9. Akıncı Türküleri, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1938, 64 s.
• 10. Tatlı Sert (Mizahi Şiirler), Kanaat Kitabevi, İstanbul 1938, 136 s.
• 11. Akarsu, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1940, 94 s.
• 12. Heyecân ve Sükûn (Seçme Şiirler), İnkılâp ve Aka Kitabevi, Yeni Matbaası, İstanbul 1959, 194+1V s.
• 13. Zindan Duvarları, Tan Matbaası, İstanbul 1967, 94 s.
• 14. Han Duvarları, (Haz. Nihad Sami Banarlı), Milli Eğitim Basımları, 1000 Temel Eser Serisi, İstanbul 1969, vıı+206 s.

Tiyatro:

• 1. İlk Göz Ağrısı, Paul Hervieu’dan adapte. Yarm’da (No.22-26, 16 Mart-13 Nisan 1922) tefrika edildikten sonra Ali Şükrü Matbaası, İstanbul 1922, 32 s.
• 2. Kambur, Yarın Mecmuası, N.34, 15 Haziran 1922 (yarım tefrika)
• 3. Canavar, Milli Mecmua (No.34, 1 Nisan 1341/1925) ”Canavar Temâşasın-dan Bir Sahne” başlığıyla kısmen ve Türk Yurdu (Yıl:14, C.11, No.9-11, Ha-ziran-Ağustos 1341/1925), 3 Perdelik Manzum Temâşa.
• 4. Sevk-i Tabiî, H.Kıstmackers’ten Sermed Muhtar Alus’la birlikte çeviri. Milli Nevsâl, Temâşa Alemi, Yıl:4, No.373, 1925 (aynı yıl Darülbedayi’de oynanmıştır.)
• 5. Numaralar, Akşam Matbaası, İstanbul 1928, 14 s. (Maarif Cemiyeti tarafından basılmıştır.)
• 6. Akın, Devlet Matbaası, İstanbul 1932, 62 s.
• 7. Özyurt, Hakimiyet-i Milliye Matbaası, İstanbul 1932, 82 s.
• 8. Bîr Demette Beş Çiçek, Suhulet Kütüphanesi, İstanbul 1933, 86 s. (Numaralar, Küçük Çiftçiler, Kelebekler, Dersler, Sinir Hekimi bir arada)
• 9. Kahraman, Türkiye Matbaası, İstanbul 1933, 94 s.
• 10. Yangın, Suhulet Kütüphanesi, İstanbul 1933, 124 s.
• 11. Ateş, Ahmet Sait Matbaası, İstanbul 1939, 32 s.
• 12. Dev Aynası, Fransızcadan Adapte. Basılmamış. 1945 yılında Darül-bedâyi’de oynanmıştır. (Tiyatro mecmuası, No.177, 1 İkinci Kânun 1945.)

Roman:

• Yıldız Yağmuru, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1936, 391 s.

Biyografi:

• Tevfik Fikret, Hayatı ve Eserleri, Cumhuriyet Kitabevi, İstanbul 1937, s.63.

Makale, Sohbet, Fıkra Türündeki Yazıları:

• 1. “Kış ve Kar… Karlar ve Fakirler”, Talebe Defteri, No.34, 2 Şubat 1917.
• 2. “Yanlış İddia”, Nedim, No.7, 27 Şubat 1919.
• 3. “Annemin Dizinin Dibinde”, Büyük Mecmua, S.1, 6 Mart 1919, s.9.
• 4. “Lisan Meselesi”, Şâir, No.13, 6 Mart 1919.
• 5. “Lüzumlu Bir Teşhir”, Nedim, No.9, 12 Mart 1919.
• 6. “Ocak Başında”, Büyük Mecmua, S.3, 20 Mart 1919, s. 39-40.
• 7. “Hisar”, Büyük Mecmua, S.3, 20 Mart 1919, s. 57.
• 8. “Hisarda Akşam”, Büyük Mecmua, S.6, 24 Nisan 1919, s. 85.
• 9. “Sanat Âleminde Binnaz”, Nedim, No.14, 1 Mayıs 1919.
• 10. “Yaralı Aslan”, Büyük Mecmua, S.7, 8 Mayıs 1919, s. 103.
• 11. “Tahsin Nihat Bey’in Vefatı”, Büyük Mecmua, S.8, 28 Mayıs 1919, s. 120.
• 12. “Münacat”, Büyük Mecmua, S.9, 5 Haziran 1919, s. 132.
• 13. “Ah, İzmir!”, Büyük Mecmua, S.9, 5 Haziran 1919, s.144.
• 14. “Bugün”, Büyük Mecmua, S.10, 19 Haziran 1919, s. 152.
• 15. “Nişanlıya”, Büyük Mecmua, S.10, 19 Haziran 1919, s. 157.
• 16. Tn Güzel Eseri Kim Yazdı?”, Büyük Mecmua, S.11, 18 Eylül 1919, s. 169.
• 17. “Gönül”, Büyük Mecmua, S.12, 2 Teşrinievvel 1919, s. 188.
• 18. “Solgun Gül”, Büyük Mecmua, S.14, 30 Teşrinievvel 1919, s. 152.
• 19. “Bir Gönül Hikâyesi 1”, Büyük Mecmua, S.15, 13 Teşrinisani 1919, s. 235.
• 20. “Bir Gönül Hikâyesi 2”, Büyük Mecmua, S.16, 11 Kânunuevvel 1919, s. 245246.
• 21. “Bir Mukabele”, Ümit, No.12, 16 Kânun-ı evvel 1920.
• 22. “Gülistan ve Harabeler”, İleri Gazetesi, No.1622, 12 Ağustos 1920.
• 23. “Edebiyatta Züppeler”, Yarn, No.34, 15 Haziran 1922.
• 24. “Can Sıkıntısı”, Yarın, No.36, 29 Haziran 1922.
• 25. “Çamlıca’dan Bir Haber”, Yarın, No.38, 13 Temmuz 1922.
• 26. “Yahya Kemal ve Eseri”, Meşale, No.8, 15 Teşrin-i Evvel 1928.
• 27. “Çizgiler ve Aklar”, Salon, No.62, 15 Mayıs 1930.
• 28. “Kitapsızlar”, Hâkimiyet-i Milliye, 26 Mayıs 1932.
• 29. “Niçin Çıkıyoruz”, Anayurt, No.1, 26 Ekim 1933.
• 30. “Birden İkiye”, Anayurt, No.2, 2 İkinci Teşrin 1933.
• 31. “Kadın Asker”, Anayurt, No.3, 9 İkinci Teşrin 1933.
• 32. “Kıymetlerin İflasına Karşı Tedbirler”, Anayurt, N0.4, 16 İkinci Teşrin 1933.
• 33. “Kendi Kendimizi Tanıyalım”, Anayurt, No.6, 30 İkinci Teşrin1933.
• 34. “23 Nisan”, Yedigün, No.111, 24 Nisan 1935.
• 35. “İki Tramvay”, Perşembe Mecmuası, No.6, 9 Mayıs 1935.
• 36. “Gençler”, Perşembe Mecmuası, No.11, 13 Haziran 1935.
• 37. “Münakaşa”, Perşembe Mecmuası, No.12, 20 Haziran 1935.
• 38. “Aşk nedir? Neden Seviyoruz?”, Perşembe Mecmuası, No.22, 29 Ağustos 1935.
• 39. “Köy Kızları”, Yedigün, No.201, 13 İkinci Kanun 1937.
• 40. “Atamız Bir İdealdir Ölmez”, Yedigün, No.297, 15 İkinci Teşrin 1938.
• 41. “Ahmet Haşim’i Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.432, 16 Haziran 1941.
• 42. “Süleyman Nazifi Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.445, 15 Eylül 1941
• 43- “Abdülhak Hamid’i Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.448, 6 Birinci Teşrin 1941.
• 44. “Mehmet Akif”, Yedigün, No.450, 20 Birinci Teşrin 1941.
• 45. “Ömer Seyfettin’i Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.451, 27 Birinci Teşrin 1941.
• 46. “Mithat Cemal’i Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.452, 3 İkinci Kânun 1941.
• 47. “Celâl Sahir’i Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.454, 17 İkinci Teşrin1941.
• 48. “Yahya Kemali Nasıl Tanıdım?”, Yedigün, No.456, 1 Birinci Kanun 1941.
• 49. “Manevi Bünyemizin İlk Mimarı: Ziya Gökalp”, Türk Yurdu, C.26, No.5-6, 1-15 Son Teşrin 1942.
• 50. “Sevgi Çağı”, Yedigün, No.530, 3 Mayıs 1943.
• 51. “Mücrim Çocuklar”, Yedigün, No.531, 10 Mayıs 1943.
• 52. “Kalabalığın İdaresi”, Yedigün, No.532, 17 Mayıs, 1943.
• 53. “Kimlerle Evlenirler”, Yedigün, No.533, 24 Mayıs 1943.
• 54. “Ev Kızı, Sokak Kızı”, Yedigün, No.534, 31 Mayıs 1943.
• 55. “Sanatkâr Ruhu”, Yedigün, No.535, 7 Haziran 1943.
• 56. “Tembelliğin Müdafaası”, Yedigün, No.536, 14 Haziran 1943.
• 57. “Kubbeler ve Minareler”, Yedigün, No.537, 21 Haziran1943.
• 58. “Mâîihülyâ”, Yedigün, No.538, 28 Haziran 1943.
• 59. “Şair Gözüyle Kadın”, Yedigün, No.539, 5 Temmuz 1943.
• 60. “Sevdiğimiz ve Sevmediğimiz Gazeteler”, Yedigün, No.540, 12 Temmuz 1943.
• 61. “Dansa Dair”, Yedigün, No.541, 19 Temmuz 1943.
• 62. “Köyde Kadın”, Yedigün, No.542, 26 Temmuz 1943.
• 63. “Hakiki Rüyâlar”, Yedigün, No.543, 2 Ağustos1943.
• 64. “Ölçü”, Yedigün, No.544, 9 Ağustos 1943.
• 65. “Sanatkâr Eli”, Yedigün, No.545, 16 Ağustos 1943.
• 66. “Siyah Ufuklar, Beyaz Ufuklar”, Yedigün, No.546, 22 Ağustos 1943.
• 67. “30 Ağustos”, Yedigün, No.547, 30 Ağustos 1943.
• 68. “Şımarıklar”, Yedigün, No.548, 6 Eylül 1943.
• 69. “Kendini Beğenmiş İnsan”, Yedigün, No.549, 13 Eylül 1943.
• 70. “Tabiatın Çocukları”, Yedigün, No.550, 20 Eylül 1943.
• 71. “Seri İnsanlar”, Yedigün, No.551, 27 Eylül 1943.
• 72. “Hayat Arkadaşı”, Yedigün, No.552, 4 Birinci Teşrin 1943.
• 73. “Kızlarda Vazife Duygusu Erkeklerden Üstün müdür?”, Yedigün, No.553, 11 Birinci Teşrin 1943.
• 74. “Cumhuriyetin Yirminci Yılı”, Yedigün, No.555, 25 İkinci Teşrin 1943.
• 75. “Bir Şehri Dinleyelim”, Yedigün, No.556, 1 İkinci Teşrin 1943.
• 76. “Ata’yı Anarken”, Yedigün, No.557, 88 İkinci Teşrin 1943.
• 77. “Kıldan İnce Kılıçtan Keskin”, Yedigün, No.558, 15 İkinci Teşrin 1943.
• 78. “Yaşmak ve Ferâce”, Yedigün, No.559, 22 İkinci Teşrin 1943.
• 79. “Sel Gider Kum Kalır”, Yedigün, No.560, 29 İkinci Teşrin 1943.
• 80. “Dinlemesini Bilmek Sanatı”, Yedigün, No.561, 6 Birinci Kânun 1943.
• 81. “Hatıralar”, Yedigün, No.562, 13 Birinci Kânun 1943.
• 82. “Edebiyatımızda Ölüm Telakkisi”, Yedigün, No.563, 20 Birinci Kânun 1943.
• 83. “Yarma Hazırlık”, Yedigün, No.564, 27 Birinci Kânun 1943.
• 84. “Mahmut Esat Bozkurt Öldü”, Yedigün, No.565, 3 İkinci Kânun 1944.
• 85. “4 Kuvvet: İnsan, Makina, Metod, Para I”, Yedigün, No.566, 10 İkinci Kânun 1944.
• 86. “4 Kuvvet: İnsan, Makina, Metod, Para II”, Yedigün, No.567, 17 İkinci Kânun 1944.
• 87. “Mehmet Emin Yurdakul”, Yedigün, No.568, 24 İkinci Kânun 1944.
• 88. “Sulh Masasında Ben Olsaydım”, Yedigün, No.569, 31 İkinci Kânun 1944.
• 89. “Kız Anasının Düşünceleri”, Yedigün, No.571, 14 Şubat 1944.
• 90. “Cimri”, Yedigün, No.605, 8 Birinci Teşrin 1944.
• 91. “Anne”, Yedigün, No.606, 15 Birinci Teşrin 1944.
• 92. “İnsan ve Şeytan”, Yedigün, No.607, 22 Birinci Teşrin 1944.
• 93. “Güvercin ve Kartal”, Yedigün, No.608, 29 Birinci Teşrin 1944.
• 94. “Şairlerimizin Sevdiği Güzel”, Yedigün, No.609, 5 İkinci Teşrin 1944.
• 95. “Suyun Akıntısı”, Yedigün, No.611, 19 İkinci Teşrin 1944.
• 96. “Teşebbüs Kurbanı”, Yedigün, No.614, 10 Birinci Kânun 1944.
• 97. “Hayatımızın Kitabı”, Yedigün, No.625, 21 Şubat 1944.
• 98. “Muntazam Adam”, Yedigün, No.628, 18 Mart 1945.
• 99. “Şarlatan”, Yedigün, No.631, 8 Nisan 1945.
• 100. “Cihan Şâiri Yahya Kemal”, Salon, No.51, 1 Aralık 1949.
• 101. “Aşk ve Sanat”, Salon, No.57, 1 Mart 1950.
• 102. “Kadın Güzel Bir Şarkıdır”, Salon, No.58, 15 Mart 1950.
• 103. “Hayâl ve Hatıra”, Salon, No.59, 1 Nisan 1950.
• 104. “Yahya Kemal’e Mektuplar”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl 6, S.2, 1977.
• 105. “Akın Üzerine”, Devlet Tiyatrosu Mecmuası, No.57, Ekim 1973.
• 106. “Faruk Nafiz’den Yahya Kemal’e Mektuplar”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl 7, S.1, 1978.
• 107. “Faruk Nafiz’den Yahya Kemal’e Mektuplar”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl 7, S.2, 1978.
• 108. “Faruk Nafiz’den Yahya Kemal’e Mektuplar”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl 7, S.4, 1978.
• 109. “Faruk Nafiz’den Yahya Kemal’e Mektuplar”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl 8, S.1, 1979.
• 110. “Yahya Kemal’e Mektuplar”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl 8, S.2, 1979.

Hakkında Kitap, Kitap Bölümü, Röportaj, Ansiklopedi Maddeleri:

• 1. Nüzhet Haşim, Milli Edebiyata Doğru, İstanbul 1918, s.160-168.
• 2. İbnülemin Mahmut Kemal, Son Asır Türk Şairleri, Cüz 2, İstanbul 1931.
• 3. Sıtkı Akozan, Küllükname, İstanbul 1936.
• 4. Nihat Sami Banarlı, Faruk Nafiz -Hayatı, Sanatı, Şiirleri-, Suhulet Kitabe-vi, İstanbul 1937, 126 s.
• 5. Yusuf Ziya Bahadanlı, Faruk Nafiz Hayatı ve Eserleri, Cumhuriyet Kütüphanesi, İstanbul 1937.
• 6. Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafz: Hayatı ve eserleri, İstanbul 1937, 64 s.
• 7. Halit Fahri Ozansoy, Edebiyatçılar Geçiyor, İstanbul 1939.
• 8. Murat Uraz, Edebiyat Antolojisi 111, Semih Lütfi Kitabevi, İstanbul 1939.
• 9. Nihad Sami Banarlı, Faruk Nafz ve Seçilmiş Şiirleri, Tan Matbaası, İstanbul 1949.
• 10. Mehmet Kaplan, Şiir Tahlilleri: Akif Paşa’dan Yahya Kemal’e Kadar, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1954, s.216-218.
• 14. Ahmet Hamdi Tanpınar, Edebiyat Üzerine Makaleler, (Haz. Zeynep Ker-man), İstanbul 1969.
• 15. Halit Fahri Ozansoy, Edebiyatçılar Çevremde, Ankara 1970.
• 16. Nihat Sami Banarlı, “Çamlıbel, Faruk Nafiz”, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1971.
• 17. Naile Binark, Saide Aslanbek, Tanzimattan Bugüne Kadar Türk Yazı Hayatında Takma Adlar İndeksi, Ankara 1971.
• 18. Yahya Kemal, Edebiyata Dair, İstanbul 1971.
• 19. Ruşen Eşref Ünaydın, Diyorlar ki, İstanbul 1972, s. 71.
• 20. Mehmet Kaplan, Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, İstanbul 1973.
• 21. Hilmi Yücebaş, Faruk Nafiz Çamlıbel-Bütün Cepheleriyle, Milliyet Dağıtım, İstanbul 1974.
• 22. Mevlana ve Faruk Nafz Çamlıbel Sayısı, Kubbealtı Akademik Mecmuası, Yıl.3, S.1, 1974.
• 23. Peyami Safa, Objektif 2. Sanat-Edebiyat-Tenkit, İstanbul 1976.
• 24. Yahya Kemal, Mektuplar-Makaleler, İstanbul 1977.
• 25. H. Fethi Gözler, Hece Vezni ve Hecenin Beş Şairi, İnkılâp ve Aka Kitabe-vi, İstanbul 1980.
• 26. İnci Enginün, Çamlıbel, Faruk Nafiz, TDEA, C.2, Dergâh Yayınları, İstanbul 1980, s. 114-116.
• 27. Seyit Kemal Kocaalioğlu, “Fafuk Nafiz Çamlıbel”, Resimli, Motifli Türk Edebiyatı Tarihi, C.4, İstanbul 1982, s. 295-368.

(Faruk Nafiz’in Bibliyografyası Kaynak: Arş. Gör. Hakan Soydaş, Atatürk Üniv. Edebiyat Fak. Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü, Sosyal Bilimler Dergisi)