Sedimantasyon Nedir?
Sedimantasyon, bir sıvı içindeki katı parçacıkların yerçekimi etkisiyle çöktürülmesi işlemidir. Sedimantasyon, birçok endüstriyel ve laboratuvar uygulamasında kullanılır.
Örneğin, kan örneklerinde sedimantasyon hızı testi (ESR), eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) kan plazmasından ne kadar hızlı çöktüğünü ölçer. ESR testi, birçok farklı hastalığın teşhisinde kullanılabilir.
Ayrıca, endüstriyel uygulamalarda su arıtma işlemleri, atık su arıtma işlemleri ve çamur arıtma işlemleri gibi proseslerde de sedimantasyon kullanılabilir. Sedimantasyon işlemi, çözeltiden katı parçacıkların ayrılmasına yardımcı olarak, çözeltinin daha saf hale gelmesine ve daha iyi bir kalite elde edilmesine yardımcı olur.
Sedimantasyonun Normal Değerleri Nedir?
Sedimantasyon testinde alyuvar çökme hızı milimetre/saat (mm/sa) olarak ölçülür.
Normal sedimantasyon değerleri aşağıdaki gibidir:
- 50 yaşın altındaki erkeklerde saatte 15 milimetrenin altında olmalı
- 50 yaşın altındaki kadınlarda saatte 20 milimetrenin altında olmalı
- 50 yaşın üstündeki erkeklerde saatte 20 milimetrenin altında olmalı
- 50 yaşın üstündeki kadınlarda saat 30 milimetrenin altında olmalı
- Yeni doğanlarda saatte 2 milimetrenin altında olmalı
- Ergenliğe henüz girmemiş çocuklarda saatte 2 ile 13 milimetre arasında olmalı
(Test sonuçlarının normal değer aralığı laboratuvardan laboratuvara değişebilir.)
Sedimantasyon yüksekliğinin nedenleri nelerdir?
Sedimantasyon testi sonuçlarının yüksek çıkması birçok nedenden kaynaklanabilir. Bunların en yaygın olanları aşağıdaki gibidir:
• Anemi
• Böbrek hastalıkları
• Lenf kanseri
• Multipl Miyelom
• Yaşlılık
• Hamilelik
• Temporal arterit
• Tiroid hastalıkları
• Waldenström makroglobulinemisi
• Çeşitli eklem iltihapları
• Sistemik lupus eritematozus
• Dev hücreli artirit
• Romatizmal polimiyalji
• Hiperfibrinojenemi
• Alerjik ya da nekrotizan vaskülit
• Kemik, kalp, deri enfeksiyonları
• Tüberküloz
• Sistemik enfeksiyon
• Ateşli romatizma
Sedimantasyon düşüklüğünün nedenleri nelerdir?
Sedimantasyon düşüklüğü, kan örneğindeki eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) çökelme hızının normalden daha yavaş olduğu durumlarda görülür. Sedimantasyon düşüklüğünün nedenleri şunlar olabilir:
Düşük protein seviyeleri: Kan plazması içindeki protein seviyeleri düşük olduğunda, eritrositlerin bir araya gelerek çökelmesi zorlaşır ve sedimantasyon hızı düşük olabilir.
Yüksek kan viskozitesi: Kanın yüksek viskozitesi (akıcılığı az) olduğunda, eritrositler birbirlerine daha sıkı tutunurlar ve çökelme hızı düşebilir.
Düşük eritrosit sayısı: Kan örneğindeki eritrosit sayısı normalden düşükse, çökelme hızı da düşük olacaktır.
İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar, özellikle kortikosteroidler, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve antikonvülsanlar, sedimantasyon hızını düşürebilir.
İnflamatuar hastalıklar: Bazı inflamatuar hastalıklar, özellikle romatoid artrit, lupus ve polimiyozit gibi otoimmün hastalıklar, sedimantasyon hızının düşük olmasına neden olabilir.
Anemi: Bazı anemi türleri, özellikle hipokromik mikrositer anemi, sedimantasyon hızını düşürebilir.
Sedimantasyon düşüklüğü, diğer test sonuçları ve belirtilerle birlikte değerlendirilmeli ve olası bir hastalığın tanısında yardımcı olabilir.
Sedimantasyon hızlanması nedir?
Sedimantasyon hızlanması, kan örneğindeki eritrositlerin (kırmızı kan hücreleri) normalden daha hızlı bir şekilde çökelmesi anlamına gelir. Bu durum genellikle bir enfeksiyon, inflamasyon veya diğer tıbbi durumlarla ilişkilidir.
Bazı enfeksiyonlar, özellikle bakteriyel enfeksiyonlar, vücudun bağışıklık sisteminin aktivasyonuna neden olur ve sedimantasyon hızının artmasına yol açabilir. İnflamasyonlu durumlar, örneğin romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar veya lenfoma gibi kanserler, sedimantasyon hızının artmasına neden olabilir.
Ayrıca, tiroid hastalıkları, anemi, böbrek hastalıkları, hamilelik, ülseratif kolit gibi durumlar da sedimantasyon hızının artmasına neden olabilir.
Sedimantasyon hızlanması, diğer test sonuçları ve belirtilerle birlikte değerlendirilmelidir. Doktorlar, bir enfeksiyon veya inflamatuar hastalığın varlığını teşhis etmek için kan testleri, görüntüleme testleri ve fizik muayene yapabilirler.
Sözlükte sedimantasyon ne anlama gelmektedir?
1. Tortu oluşması, çökelme.
2. Pıhtılaşması önlenmiş kanda, alyuvarların dibe çökme hızının ölçülmesiyle yapılan bir tür kan muayenesi.
3. Tortulaşma