Uzman Matematik Öğretmeni Savaş DAVAZ sizler için “Rakam Nedir? Rakam Ne Demektir?” sorusunu detaylıca cevaplıyor.
Rakam Nedir
Sayıları yazılı olarak göstermeye yarayan sembollere rakam denir. Aslında Arapça Kökenli bir kelimedir. İngilizcesi Number şeklindedir.
Rakamların çok eski zamanlardan beri kullanıldığı, yazılışlarının tekli basamaktan onlu basamağa geçişinin ikinci yüzyılda ilk olarak Hindistan’da ortaya çıktığı görülmüştür. İlerleyen dönemlerde de gün geçtikçe Avrupa’ya yayılmıştır.
Sayı Nedir : Rakamların tek başına veya bir çokluk belirtecek şekilde bir araya getirilmesi ile oluşturulan ifadeye sayı denir.
Rakam ile sayı arasındaki fark sayıların rakamları kullanarak tek başına veya çokluk belirtecek şekilde ifade oluşturmasıdır.
Matematikte sayıları ifade etmede rakam kullanılır ancak sayılar sadece rakamla ifade edilmez. Örnek verecek olursa 3.2 bir sayı iken 3 ve 2 birer rakam, ortadaki “.” işareti ise rakam harici bir imdir. Matematikte ayrıca π, e gibi sayılar da vardır. Sayılar rakamlardan oluşur ancak başka imlerde bulunabilir sayıların içinde. Yani sayılar rakamları kapsar.
Sözlükte “rakam” kelimesinin anlamı nedir?
1. Sayıları ifade edebilmek için kullanılmakta olan imler
2. İmler kullanılarak yazılan sayılar
3. Sahip olunan miktar veya nicelik
Cümle içinde kullanımı
“Kayıplar yüksek bir rakama çıktı.” (1. anlamına göre)
“Rakamsal hesaplamaları çok kolay öğrendi.” (2. anlamına göre)
“Rakamsal olarak çok uç değerleri gösteriyordu.” (3. anlamına göre)
Rakam Hanesi Nedir?
Rakamlar tek haneden oluşur. Yani sayı hanelerinin her birine rakam denir. Onluk sayı siteminde rakamlar 0’dan 9’a kadar iken on altılık sayı sisteminde rakamlar 0’dan 15’e kadardır. Dikkat etmeniz gereken şey ise burada on altılık sayı sisteminde 15 rakam iken yine çift haneli olmayıp tek hanelidir ve başka bir işaretten oluşur.
Rakamların Özellikleri Nelerdir?
#1. Her rakam matematiksel bir işaretken her matematiksel işaret rakam değildir.
#2. Her rakam bir doğal sayıdır ancak her doğal sayı rakam değildir. Doğal sayılar rakamları kapsar.
#3. Her rakam bir tam sayıdır ancak her tam sayı rakam değil. Tam sayılar rakamları kapsar.
#4. Rakamlar pozitif sayılardır. Negatif sayılar da rakamlardan oluşsa da rakamlar negatif değildir.
#5. Rakamlar dünyanın her yerinde aynıdır.
Rakam ve sayı arasındaki farklar nelerdir?
Bu ikisininin arasındaki ayrımı anlamak için çoğu zaman sayı nedir diye de araştırma yapılmaktadır. Konuyla ilgili en kısa cevap olarak her rakamın bir sayı olduğu ancak her sayının bir rakam olarak sayılamayacağı söylenebilmektedir. Yani; 5 hem bir sayı hem bir rakam olarak kabul edilebilirken, 74 sadece bir sayıdır ve 7 ve 8 rakamlarıyla yazılır.
0’dan 9’a kadar olan tüm tekli ifadeler rakam olarak kabul edilmektedir. Bunun yanında 4 bir rakam olarak ifade edilebilirken, -4 içerisinde bir rakam olmasına rağmen başındaki “-“ işareti sebebiyle bir rakam sayılamamaktadır.Sonuç olarak rakamlar kaç tanedir denildiğinde 0’dan 9’a kadarki değerleri saymak yeterlidir.
Rakamların gösterilme biçimleri nelerdir?
Rakamların basamaklı sistem olarak ve toplamalı sistem olarak iki farklı şekilde ifade edilme süreçleri bulunmaktadır. Toplamalı sistemlerde ilk olarak ilkel zamanlarda çizgi kullanılmıştır. Yani 3 sayısını ifade edebilmek için kullanılan ifade III olmuştur. Daha büyük sayıları daha kolay yazabilmek adına da bu çizgiler beşli halde kullanılmış; dört tane dikey çizginin üzerine 5. çizgi çekilmiştir. Toplamalı sistemlerde en unutulmaması gereken durum bu kısımda 0 rakamının olmayışıdır. Çünkü sistem olarak sıfır ifadesinin bulunmasına gerek görülmemektedir.
Basamaklı sisteme bakıldığında ise; bu sistemin kullanılmasının amacının kullanılan sayıların tabanında yer alan sayıların değişik rakamlar içerisinde kullanılması yoluyla hesaplanan bir sistem olduğu görülmektedir. Bu yönüyle toplamalı sisteme göre daha rahat işlem yaptıran basamaklı sistem, sayıların kaçlık derecelerde ifadesi oluyorsa o basamağa yerleştirilmesiyle oldukça kolay hesaplanmaktadır.
Günümüzde kullanılan basamak sisteminde onluk sistem ve onun katları şeklinde işlem yapılmaktadır. Örneğin; 357 sayısı “üç yüz elli yedi” olarak okunmakta; 7 sayısı birler basamağında, 5 sayısı onlar basamağında, 3 sayısı da yüzler basamağında yer almaktadır.
Rakam kelimesinin ingilizcesi
n. figure, number, numeral
Köken : Arapça