Ahmet HAŞİM
Ahmed Haşim, (1887, Bağdat – 4 Haziran 1933, Kadıköy, İstanbul), Fecr-î Âti topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.
Sembolizmin öncülerinden Ahmet Haşim, (1887, Bağdat – 4 Haziran 1933, Kadıköy, İstanbul), Fecr-î Âti topluluğu üyesi Türk şair ve yazardır.
Ahmet Haşim Hayatı
Bağdat’ta doğdu. Babası yüksek rütbeli bir memur ve Bağdat’ın eski ve bilinen sülâlelerinden biri olan Alûsîzâde sülalesinden Arif Hikmet Bey; annesi ise yine Bağdat’ın ileri gelenlerinden Kahyâzâdeler’in kızı Sara Hanım’dır. Meşhur tefsir alimi Mahmud el Alûsî, Ahmet Haşim’in babasının dedesidir. Babasının Arabistan vilâyetlerindeki memuriyetleri sebebiyle, düzensiz bir ilkokul tahsili gördü. Aynı sebepten dil olarak da sadece Arapça öğrendi. Annesinin ölümü üzerine 12 yaşında babasıyla birlikte İstanbul’a geldi. 1897’de Galatasaray Sultanîsi’ne yatılı olarak kaydoldu. Hâşim’in sanat ve edebiyata ilgisi, Galatasaray Sultanîsi’nde başlar.
Ahmet Haşim’in Edebî hayatı
Bilinen ilk manzumesi Leyâl-i Aşkım, 1901’de Mecmua-î Edebiyye‘de yayınlandı. Bu dönemde Muallim Naci, Abdülhak Hâmid, Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin’in tesiri altında kaldı. Son sınıfta iken Fransız şiirini ve sembolistleri tanıdı. Bundan sonra kendi şahsiyetini gösterdi ve ilk şiirlerini kitaplarına almadı. 1905-1908 yılları arasında yazdığı ve Piyâle başlıklı kitabına aldığı Şi’ir-î Kamer dizisindeki şiirleri hayal zenginliği, iç ahenkteki kuvvet ve büyük telkin kabiliyeti ile dikkat çekti ve beğenildi.
1909’da kurulan Fecr-i Âtî’ye girdi. 1907’de mezun olunca Reji İdaresine memur olarak girdi. Bir taraftan da Mekteb-i Hukuk’a devam etti. I. Dünya Savaşı’ndaki askerliği (1914-1918) sırasında Çanakkale Cephesinde bulundu. Savaştan sonra sınavla Duyun-u Umumiye’ye girdi. Duyun-u Umumiye’den çıktıktan sonra Osmanlı Bankası’na memur oldu. Anadolu Demiryolu Şirketi Meclisi İdare Azalığı’na tayin oldu. Ayrıca Anadolu’nun çeşitli yerlerini görme fırsatı buldu. 1924’te Paris’e, 1932’de de hastalığı sebebiyle Frankfurt’a gitti. Çeşitli yerlerde memur olarak çalışan Ahmet Hâşim, daha çok öğretmenlik yaptı. Sanâyi-i Nefîse Mektebi’nde, mitoloji dersleri hocalığı ve Mülkiye Mektebi’ndeki Fransızca öğretmenliği görevlerine vefatına kadar devam etti.
Ahmet Haşim’in Edebî anlayışı
“Edebiyatı ideolojinin değil, estetiğin emrine vermek” anlayışından hareket eden Fecr-i Âtî grubunun yayın organı Servet-i Fünûn dergisinde şiirler yayınladı ve Servet-i Fünûn topluluğuna yapılan hücumlara makaleleriyle katıldı. 1911’de yayınlanan Göl Saatleri başlıklı şiirleriyle haklı bir şöhret kazandı. Fecr-i Atî dağıldıktan sonra siyasî ve edebî akımların dışında kendisine has bir şiir ve nesir anlayışının tek temsilcisi olarak kaldı.
Dış dünya gözlemlerini kendi prizmasından geçirerek anlatır; sonbahar, akşam kızıllığı ve karamsarlık önemli temalardır. Ahmet Haşim fıkraları, denemeleri ve gezi yazılarıyla da önemli bir yazardır. Düz yazılarında dili sade ve oldukça başarılıdır. Kabri, İstanbul’da Eyüp Sultan Mezarlığı’ndadır.
Ahmet Haşim’in Eserleri
Şiir kitapları
- Ağaç
- Akşam Yine Toplandı Derinde
- Bahçe
- Bir Günün Sonunda Arzu
- Bir Yaz Gecesi Hatırası
- BülBül
- Başım
- Gece
- Gelmeden Evvel Geldin Birlikte
- Havuz
- Hayal-i Aşkım
- Karanfil
- Karanlık
- Kari’e
- Mehtapta Leylekler
- Merdiven (Popüler)
- Mukaddime
- O Belde
- O Eski Hücreye Benzer ki
- Orman
- Öğle
- Parıltı
- Seher
- Sonbahar
- Süvari
- Şafakta
- Şairsiz Dünya
- Tahattur
- Yarı Yol
- Göl Saatleri
- Piyale
Düz yazıları
- ura bahane-i Laklakan, 1928
- Bize Göre, 1928
- Frankfurt Seyahatnamesi, 1933