Eylemsizlik Yasası, Newton Mekaniğinin en temel çekirdeğini oluşturur. Eylemsizlik(inertia) kelimesi Latince kelime olan “iners” yani “tembel” anlamına gelir.
Newton Principia adlı meşhur eserinde eylemsizliğin tanımını şöyle verir : Maddenin doğal kuvveti, her şeye direnme gücünde yatar. En son hangi durumdaysa (durgun ya da hareket halinde) sürekli o durumu korumaya çalışır.
Tanımı kolaylaştırırsak Newton maddenin doğal bir özelliği olan eylemsizliği her türlü değişime, yani durgunsa hareket etmeye, hareketliyse durgun olmaya karşı direnç olarak tanımlar.
Eylemsizlik, hareket kanunlarının ilki olup, “Tüm cisimler ya hep durgun kalmayı ya da hep sabit hızla hareket etmeyi tercih eder, ta ki dışarıdan ona bir kuvvet etki edene kadar” şeklindedir.
Bu kanun eylemsizlik ve kuvvet kavramı arasında bir bağlantı kurar, kuvvetin yokluğunda maddenin nasıl davrandığını açıklar. Bir parçacığı hiçbir kuvvetin etkili olmadığı bir ortamda kendi haline bırakırsanız ya öylece sonsuza kadar duracak ya da sonsuza kadar sabit bir hızla yol alacaktır.
Cisimlerin kütlesi eylemsizliğinin derecesini belirler. Ne kadar çok kütle o kadar eylemsizlik ve o kadar değişime dirençtir. Dünya üstündeki cisimleri harekete yönelten ya da durduran, yani eylemsizliğini ortadan kaldıran, gözümüzle görmediğimiz kütle çekim kuvveti, elektromanyetik kuvvetler ve sürtünme kuvvetleridir.
Örnek olarak sabit hızla giden bir uçaktan bırakılan bir cisim düşünelim. Bu cisim yerçekimi etkisiyle yere tam düştüğü ana kadar uçakla aynı mesafeyi alacak, uçağın gidiş doğrultusunda aynı hıza sahip olacaktır. Fakat aynı zamanda yerçekimi etkisiyle aşağı da düşecek böylece eğik bir yörünge izleyecektir. Gidiş doğrultusunda uçakla aynı hızda olmasının sebebi eylemsizliktir. Uçaktan bırakıldığında uçaktaki hızını aynen korumaya devam eder.
Benzer şekilde uzayda yerçekimi olmadığından, orada atılan bir beyzbol topu ya da bir kurşun sonsuza kadar aynı hızda ilerleyecektir. Bir çekim alanından etkilenene kadar eylemsizliğini korumaya devam edecektir.