İskenderiye feneri, dünyanın yedi harikasından biri olan ve tarihte inşa edilmiş olan fenerlerin en büyüğüdür. Mısır ülkesinin İskenderiye limanının karşısında bulunan Pharos adasına inşa edilmiş olan eser, bu isimle de anılmaktadır. Yapımı MÖ. 285 ve 246 yılları arasında devam etmiştir. Denizciler için oldukça önemli bir yapı olan fener, dünyada yapılan en yüksek fener olması ve aynalarıyla ışığı 70 km öteye kadar yansıtabilmesi nedeniyle önemli bir yapıdır. Antik çağda yapılmış olan dünyanın yedi harikası içindeki eserler arasında, günlük yaşamda kullanılmış olan tek eser özelliğini taşımaktadır.
İskenderiye fenerinin yapımı ve özellikleri nedir?
Büyük İskender’in ölümüyle, Mısır hakimiyeti ele geçiren Ptolemy Batlamyus Soter zamanında, Yunanlılar ile yapılan deniz ticaretinde artış olmuştu. Bu sebeple ihtiyaç duyulan deniz fenerinin yapımına başlandı. Batlamyus zamanında başlanan fener, oğlunun hükümdarlığı zamanında tamamlanabilmiştir. Üç bölümden meydana gelen fenerin mimari tasarımı Knidos’lu Sostratus tarafından yapılmıştır. Beyaz mermerden yapılmış olan fener, kaidesiyle beraber 135 metre yüksekliktedir.
Fenerin tepe kısmında tunçtan yapılan ayna, geceleri 70 km uzaklıktan, gündüzleri ise 35 km uzaklıktan görülebilme özelliğini taşımaktadır. Bu limana girecek olan gemilere rehber olan bir detaydır. Günümüzde bu özelliği bilim adamları tarafından halen inceleme altındadır. Altında yer alan bölümü dikdörtgen biçiminde ve 55 metre yüksekliğindedir. Orta bölüm ise, yukarıya uzanan rampaya sahip silindir şeklinde yapılmıştır. Burası 27 metre yüksekliğe sahiptir. Orta bölümün üzerinde alevin yer aldığı bir oda bulunmaktadır. Buraya yakılacak odunlar bir düzenekle taşınmaktaydı. Fenerin tepesinde ise, Poseidon heykeli bulunmaktaydı.
İskenderiye fenerinin günümüzdeki durumu nasıldır?
Fenerin üst bölümü MS. 955 yılında olan bir depremde yıkılmıştır. Fırtına sırasında kopmuş olan gövde bölümü de 1302 yılındaki depremde yıkılmıştır. 1480 senesinde Memluk sultanı Kayıt bay’ın fenerin bulunduğu yerde yaptırdığı kalede kullanmak için, malzemelerini kullandığı bilinmektedir. 1500 yılına gelindiğinde bu yapı hakkında tüm kalıntılar yok olmuştur. Fenerin yıkılmadan önce yapılmış olan resimleri, daha sonra yapılan deniz fenerlerine ışık tutmuştur.