Türk Edebiyatında İlk Gazeteler yazımızda ÖSYM tarafından sevilen eserler ve yazarlarını ele alıyoruz. Edebiyatımızda İlkler bölümünde Türk Edebiyatında belli konularda “ilk” olma özelliği bulunan, daha önce örneği bulunmayan eser çalışmalarının kategoriler halindeki ilklerine ulaşabilirsiniz.
Türk edebiyatında gazete, Batı’yla ilişkilerin güçlendiği Tanzimat dönemiyle birlikte başlamıştır. Tanzimatçılar, halkı aydınlatmak ve onlara yol göstermek amacıyla gazete çıkarmışlardır. Gazetelerin yayımlanmaya başlaması makale, roman, hikâye, tiyatro gibi türlerin edebiyatımıza girmesinin önünü açmıştır.
Tanzimat sanatçıları, bu halkı eğitebilmek ve halka yeni oluşturulan bu edebiyatı tanıtabilmek için onlara ulaşabilecekleri en kısa yol olan “gazeteyi” kullanmışlardır.
Tanzimat Döneminde Çıkarılan Gazeteler Özet Listesi
Kronolojik Olarak Çıkarılan Gazete Listesi:
- 1831 Takvim-i Vakâyi Resmî
- 1840 Ceride-i Havadis William Churchill
- 1850 Vakayı-i Tıbbiye Mesleki
- 1860 Tercüman-ı Ahval Agah Efendi
- 1862 Tasvir-i Efkâr Şinasi
- 1865 Tasvir-i Efkâr Namık Kemal
- 1866 Muhbir Ali Suavi
- 1867 İstanbul Kemal Paşazade Sait
- 1868 Hürriyet Ziya Paşa- Namık Kemal
- 1869 Hürriyet Ziya Paşa
- 1869 Basiret Ali
- 1870 Hakayıkı Vakâyi Kemal Paşazade Sait
- 1871 İbret Namık Kemal
- 1872 Devir-Bedir Ahmet Mithat Efendi
- 1872 Hadika Ebu Ziya Tevfik
- 1873 Sıraç Ebu Ziya Tevfik
- 1875 Vakit Kemal Paşazade Sait
- 1876 Sabah Şemseddin Sami
- 1878 Tercümanı Hakikat Ahmet Mithat Efendi
- 1878 Tercüman-ı Şark Şemseddin Sami
- 1879 Mecmua-ı Ziya Ebu Ziya Tevfik
Tanzimat Dönemi Gazeteleri (Detaylı Bilgi)
Türk edebiyatında gazete, Batı’yla ilişkilerin güçlendiği Tanzimat dönemiyle birlikte başlamıştır. Tanzimatçılar, halkı aydınlatmak ve onlara yol göstermek amacıyla gazete çıkarmışlardır. Gazetelerin yayımlanmaya başlaması makale, roman, hikâye, tiyatro gibi türlerin edebiyatımıza girmesinin önünü açmıştır.
Tanzimat sanatçıları, bu halkı eğitebilmek ve halka yeni oluşturulan bu edebiyatı tanıtabilmek için onlara ulaşabilecekleri en kısa yol olan “gazeteyi” kullanmışlardır.
Tanzimat edebiyatının oluşmasında önemli bir yere sahip olan Ali Suavi gazetenin önemini: “Anlıyor musunuz, gazete ne güzel mekteptir ve orada okuyanlar nasıl da uyanıyorlar!” sözleriyle açıklamıştır.
Dünya’nın hiçbir yerinde gazetecilik bizdekine benzer bir rol üstlenmemiştir. Başka kültürlerde gazete, düşüncenin geniş bir şekilde topluma yayılması için bir araçtır. Bizde ise bütün işaretler oradan gelir. Bu yönüyle de gazete Tanzimat edebiyatında önemli bir role sahiptir. O dönemde gazeteler, günlük olmasa da haftalık olarak yayımlanıyordu. Böylelikle Tanzimat sanatçıları hem halka en kısa yoldan hem de en çabuk şekilde ulaşabiliyorlardı. Gazete geniş kitlelere ulaşıyor, böylece hedefledikleri “halka ulaşma” amaçlarını gerçekleştirebiliyorlardı. Aynı zamanda gazete edebiyatımıza yeni giren edebî türleri tanıtmak için de önemli bir araçtı. Bu dönemde yazılmış birçok roman, tiyatro ve şiir gazetelerle geniş halk kitlelerine ulaştırılmıştır.
Tanzimat sanatçıları için gazete her şeyden önce kamu meselesidir. Onlara göre gazete, sadece halk için bir şeyler söylenen bir yer değil, aynı zamanda halkın duygu ve düşüncelerini, istek ve arzularını dile getiren bir kürsüdür.
Tanzimat Dönemi Gazeteleri Kronolojisi
1. Takvim-i Vekayi ilk resmi gazete olarak 1831’de çıkarılır.
2. Ceride-i Havadis yarı resmi (yarı özel) İngiliz Churchill tarafından 1840’ta çıkarılır.
3. Tercüman-ı Ahval, ilk özel Türk gazetesi olarak 1860’ta Şinasi ve Agah Efendi ile birlikte çıkarılır.
4. Tasvir-i Efkar gazetesi, ikinci özel gazete olarak Şinasi tarafından 1862’de çıkarılır ve gazetenin başyazarlığına Namık Kemal getirilir.
5. Muhbir gazetesi 1866’da çıkarılır. Kurucusu Ali Suavi’dir.
6. İbret gazetesi 1870 yılında Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılır.
7. Namık Kemal ile Ziya Paşa yurt dışında (Londra) çıkarılan ilk gazete olan Hürriyet‘i 1868’de yayımlamışlardır. Daha sonra Ziya Paşa, Cenevre’de tek başına çıkarmaya devam etmiştir.
8. Tercüman-ı Hakikat gazetesi, 1878’de Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılır.
9. Basiret, Basiretçi Ali Efendi tarafından günlük ve siyasi olarak çıkarılmaya başlanan önemli bir gazetedir.
10. İttihad, Abdullah Kamil Beyefendi tarafından çıkarılmıştır.
11. Devir ve Bedir 1872 yılında Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır.
12. Sabah 1876’da Şemsettin Sami tarafından çıkarılmıştır.
13. Tercüman-ı Şark ise 1878 yılında Şemsettin Sami tarafından çıkarılmıştır.
Sitemizi ziyaret ederken kullanılan arama kelimeleri
- tanzimat dönemi edebiyatında gazeteler
- Tanzimat Dönemi Edebiyatında İlk Gazeteler
- tanzimat dönemi türk edebiyatında ilk gazeteler
- tanzimat döneminde gazete
- tanzimat döneminde ilk gazeteler
- Tanzimat Döneminde İlk Gazeteler Nelerdir
- Tanzimat Dönemindeki Gazetelerin Özellikleri
- Tanzimat Edebiyatında Gazete