Mıknatıs tanım olarak; demir, nikel ve kobalt gibi maddeleri çekip cam, plastik, alüminyum ve kâğıt gibi maddeleri çekmeyen cisimlerdir.
Mıknatısların kuzey ve güney olmak üzere iki kutbu bulunmaktadır. Zıt kutuplar birbirini çeker ve aynı kutuplar birbirini iter. Ayrıca mıknatısın her iki kutbu da metal malzemeleri kendine doğru çeker. Mıknatıs günlük hayatta pek çok pratik durumda kullanılmaktadır. Örneğin terziler iğnelerin kaybolmaması ve bir arada durması için mıknatıs kullanırlar.
Buzdolabı kapaklarının kapanma sistemleri de mıknatısla birlikte çalışmaktadır. İçeri hava girmesini önlemek ve kapağı en iyi şekilde kapatmak için kapak içerisinde bulunan mıknatıslar kapağın iyice kapanmasına yardımcı olur. Daha devasa mıknatıslar ise sanayide kullanılmaktadır. Bir örneği hurdalıklardaki mıknatıslardır. Bu mıknatıslar dev araçların ucunda bulunur ve bunlarla tonlarca hurda yerinden kaldırılıp bir başka yere aktarılır.
Günlük yaşamımızda mıknatıs kullanımı oldukça yaygın bir konumdadır. Elektrikli eşyalar, elektronik aletler ve sanayi mıknatısın en çok kullanıldığı alanlardır.
Radyo, telefon, müzik seti, jeneratör mıknatıs prensibiyle çalışan elektronik aletlere birer örnek olarak verilebilir. Mıknatısların birbiri ile etkileşimi olduğunu hatırlarsak bu gibi elektronik aletlere dışarıdan başka bir mıknatıs yaklaştırmanın doğru olmayacağını anlarız. Bu gibi elektronik aletler dışarıdan mıknatıslanma ile olumsuz etkilenebilirler.
Mıknatıslar her şekil ve boyutta olabilir. Günümüzde mıknatısların çok değişik kullanım alanları vardır.
Mıknatısların günlük hayatımızda sıklıkla kullanıldığı yerler
1- Mıknatısın ilk kullanıldığı aletlerin başında pusula gelir. Pusula, gövdesinde bir destek üzerinde dönebilecek şekilde yerleştirilen küçük bir mıknatıstan ibarettir.
2- Buzdolabı kapaklarında, buzdolabı süslerinde, duş kabini kapaklarında ve kimi çanta kapaklarında kullanılır, bu kapanma işlevinin daha sağlıklı olmasını sağlar.
3- Elektromıknatıslı vinçler, hurda malzemeler içinden demirin ayrılmasında kullanıldığı gibi hurda otomobillerin taşınmasında da kullanılırlar. Ayrıca fabrikalarda büyük ağırlıkların taşınmasında oldukça kolaylık sağlar.
4- Radyo, televizyon, bilgisayar gibi elektronik cihazların yapımında mıknatıs kullanılır.
5- Cep telefonu, telgraf, elektrik motorları, kapı zilleri mıknatısla çalışır.
6- Elektrik santrallerinde jeneratörlerde elektrik elde etmek için kullanılır.
7- Hoparlör ve mikrofonlarda da mıknatıs kullanılmaktadır.
8- Hızlı manyetik trenler de elektromıknatıs özelliğine dayanır
9- Elektromıknatısların başka bazı kullanım alanları kısaca şöyledir:
- Alarm düzenekleri
- elektrikle çalışan tüm otomatik açılır kapanır düzenekler
- CD yazıcıları
- merdiven otomatikleri
- otomobillerin sinyal sistemleri
- gerilim ve akım ölçen voltmetre ve ampermetreler
Mıknatıslar; bazı elektronik donanımlı araçları etkiler, onların bozulmasına veya zarar görmesine neden olur. Bu nedenle; banka kartı, kredi kartı, cep telefonu, televizyon, bilgisayar monitörü, video kaset, CD – DVD – USB Bellek gibi hafıza ürünlerini mıknatıslara yaklaştırmamak gerekir.